Tussen 1507 en 1508 creëerde Leonardo da Vinci's studio in Milaan veel meer dan simpelweg een replica op doek van de verbluffende muurschildering in het Milanese Dominicanenklooster (1495-1498). In 1545 kocht abt Streyters deze indrukwekkende versie van Het Laatste Avondmaal voor de abdij van Tongerlo.
Het canvas van ruim 8 x 4 meter kreeg een prominente plaats in de toenmalige kerk. Tijdens de Franse Periode lukte het om dit fantastische kunstwerk tijdig in veiligheid te brengen. Eerst in de nok van een hoeve in de buurt om later naar Engeland te verhuizen. Op die manier kon het in 1904 quasi ongeschonden terugkeren naar de abdijkerk. Hier overleefde het in 1929 ook de grote brand. In de jaren 1960 bouwden de norbertijnen een museumgebouw op maat om Het Laatste Avondmaal in ideale omstandigheden te tonen en beschermen. Vandaag voldoet dat da Vincimuseum helaas niet langer aan de hoge eisen om een historisch topstuk van dit kaliber tentoon te stellen.
Internationale kunstwetenschappers voerden de afgelopen jaren IRR testen, histogram analyses, multispectrale beelden en andere hoogtechnologische onderzoeken uit. Zo hebben ze kunnen bewijzen dat de typische sfumato-techniek bij de neus, ogen en het voorhoofd van Johannes opvallende gelijkenissen vertonen met de Mona Lisa.
Je moet al van slechte wil zijn om niet te geloven dat dit alleen maar uit de pols van het goddelijk genie zelf kon komen. Inventarissen en betaalbewijzen tonen met 100 % zekerheid aan dat Giampietrino, Andrea Solario en Marco d’Oggiono, de belangrijkste medewerkers van da Vinci's Milanese studio, de overige apostelen schilderden.
Eind december 2021 begon restauratrice Katrien Van Den Bosch van Artecura in het da Vincimuseum, samen met haar collega's Veerle Stinckens en Karen Gärtner, aan de fixatie van de verflaag. Na deze eerste fase verhuisde het doek eind oktober 2023 naar de abdijkerk. Daar volgt dan een grondige restauratie van Leonardo da Vinci's meesterwerk, die vermoedelijk eind 2024 klaar zal zijn.